Thời trang batik ở xứ sở vạn đảo

Batik được thực hiện qua nhiều công đoạn phức tạp. Từ mảnh vải cotton dệt tay trắng nguyên sơ, thợ thủ công và những nhà thiết kế dùng bút chì vẽ mẫu hoa văn lên vải. Sau đó họ vẽ và phủ sáp ong lên các hình mẫu, rồi nhúng trong thùng đựng dung dịch thuốc nhuộm đun sôi. Nước nóng lên sẽ làm cho sáp tan ra, phần vải được phủ sáp ong vẫn còn trắng, chỉ có các phần vải không được phủ sáp mới nhuốm màu và bắt đầu hiện hình hoa văn.

Công đoạn quan trọng nhất là vẽ sáp ong. Người ta dùng một công cụ nhỏ bằng đồng chứa sáp ong nóng có vòi thon và dài, gọi là canting vẽ và phủ sáp ong lên các hình vẽ hay những mảng chưa cần được nhuộm màu của tấm vải. Tấm vải được mang phơi khô, kiểm tra chất lượng kỹ thuật màu sắc, hoa văn sau lần nhuộm ban đầu. Sau vài quy trình lặp đi lặp lại: vẽ - phủ sáp ong và nhuộm màu, sẽ cho ra sản phẩm hoàn thiện, ưng ý.

Vải batik từ lâu đã được chọn làm trang phục truyền thống, tạo nên vẻ đẹp lộng lẫy, sang trọng cho phái đẹp. Nhiều mẫu vải batik có kích thước khác nhau dùng để may áo, váy, tấm choàng, khăn, thắt lưng… Một số tấm vải dành riêng cho việc trang trí nhà cửa, làm khăn choàng phủ lên đôi vợ chồng trong lễ cưới. Batik là sản phẩm vải được ưa chuộng và sử dụng làm trang phục cho mọi tầng lớp. Học sinh đến trường cũng sử dụng đồng phục batik, nhân viên, cán bộ, công nhân ở các cơ quan, xí nghiệp, công sở đều có đồng phục riêng từ sản phẩm batik. Điều này không chỉ vì trân trọng nét đẹp ngoại hình mà họ còn có ý thức bảo vệ bản sắc truyền thống của họ. 

“Xứ sở vạn đảo” vốn rất giàu có tiềm năng về di sản văn hóa, trong đó nổi trội là di sản thời trang, trang phục truyền thống. Trong những sự kiện, lễ hội, hội thảo ở cấp quốc gia hay khu vực, dệt may truyền thống là sản phẩm chủ lực thu hút du khách trong và ngoài nước. Nhiều hoạt động như hội chợ, giới thiệu sản phẩm làng nghề sản xuất vải batik và các loại sản phẩm thổ cẩm khác như ikat, songket; trình diễn thời trang batik, tham quan làng batik trải nghiệm các quy trình làm ra sản phẩm; tham quan bảo tàng dệt may, tận mắt nhìn những hiện vật quý như những tấm vải batik cổ, khuôn in sáp ong, bút vẽ, trang phục batik qua các thời đại...

Batik là sản phẩm dệt có sự kết hợp nhuần nhuyễn giữa kỹ thuật dệt và hội họa. Một số sản phẩm đạt chất lượng nghệ thuật tinh xảo, có giá trị thẩm mỹ cao. Với vẻ đẹp độc nhất vô nhị, những sắc phục được tạo ra từ sản phẩm batik chính là tinh hoa di sản thời trang của “Xứ sở vạn đảo”. Batik là báu vật giúp cho đất nước Indonesia phát triển mạnh công nghệ may mặc, dệt vải, thời trang, lễ hội, du lịch…

Truyền thống batik đã trở thành biểu tượng văn hóa của quốc đảo lớn nhất hành tinh Indonesia. Năm 2009, batik đã được UNESCO công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại.